معماران تخت جمشيد از كجا كپي كاري كردند؟
حاجيه جعفرزاده- خبرنگار «خبرجنوب»/ گرچه تخت جمشيد بزرگترين و منحصربه فردترين بناي سنگي جهان است و نمونه آن را در هيچ كجاي دنيا نمي توان ديد، اما معماري اين بناي هخامنشي هم از الگويي گرفته شده كه بقاياي آن در محوطه جهاني پاسارگاد است. مجموعه بناهايي كه بر روي صفه اي از سنگ ساخته شده و به گفته كارشناسان، قدمت اين مجموعه به قبل از دوره هخامنشيان بازمي گردد و در دوره حكومت كوروش و داريوش هخامنشي، الگويي براي ساخت ديگر بناهاي سنگي اين دوران بوده است. به گزارش خبرنگار سرویس گردشگری« خبر جنوب » در شمالیترین نقطه مجموعه بناهای پاسارگاد تپهای طبیعی با استحکامات خشتی وجود دارد که حدود پنجاه متر از سطح دشت بلندتر است، این محوطه به نام تل تخت معروف است و در سالهای گذشته کاوش شده، اما به دلیل نبود حفاظت مستمر در حال از بین رفتن است. از خردادماه امسال پروژههای حفاظت و احیای تل تخت آغاز شده و همچنان ادامه دارد با این هدف که این محوطه مکانی برای بازدید گردشگران به حساب آید. یک فصل آواربرداری برای این منطقه درنظر گرفته شده که با کمک تیم باستانشناسی انجام شد. کارگاه تولید خشت راهاندازی شد تا این ساختارها احیا و پلن معماری این بنا خواناتر شود. بنا بر این گزارش تل تخت یا دژ داریوش، معروف به تخت مادر سلیمان، یکی از بناهای محوطه پاسارگاد است که در زمان ایران باستان به عنوان بنایی تشریفاتی و مذهبی مورد استفاده قرار میگرفت.باستان شناسان تاریخ گذاری های متفاوتی برای ساختارهای معماری این مجموعه تعریف کرده اند و قدمت آن به دوران حکومت کوروش (546 تا 530 قبل از میلاد مسیح) مربوط می شود. در اين رابطه حميد فدايي مدير پايگاه ميراث جهاني پاسارگاد به خبرنگار ما گفت: تل در واقع همان تپه است و تخت در گويش محلي به مفهوم صفه و تختگاهي مي باشد اما به طور حتم نام اين مجموعه تل تخت نبوده و در سده هاي اخير به اين نام ناميده مي شود. به گفته وي، طبق شواهد موجود، اين بناي تاريخي در دورههاي قبل از هخامنشيان در محل وجود داشته است. فدايي ادامه داد: با توجه به اينكه در ساخت بنا از سنگ هاي بزرگ و يك تكه و بست هاي آهني استفاده شده و در قسمت بالايي بناي سنگي نيز بقايايي از تاسيسات متعدد شامل ديوارها، برج و... ديده مي شود احتمال اينكه تل تخت، دژ و يا قلعه اي نظامي بوده، وجود دارد. وي با بيان اينكه براي اطمينان از كاربري اصلي بنا بايد كاوشها و مطالعات گسترده تري صورت گيرد، افزود: در تل تخت استحكاماتي ديده مي شود كه نشان مي دهد اين مجموعه، قصرهاي اقامتي بوده كه در دوره هاي بعد به واسطه جنگي كه رخ داده دچار آسيب هاي جدي شده و كم كم كاربري خود را از دست داده است. مدير پايگاه ميراث جهاني پاسارگاد در ادامه گفت: آثار متعددي از 3 تا 4 دوره تاريخي قبل از هخامنشيان در اين محل ديده شده، اما هنوز به درستي كاربري بقاياي آثار مشخص نيست و ابهامات زيادي در اين مورد وجود دارد. فدايي در ادامه اضافه كرد: با توجه به قدمت تل تخت و نحوه جايگيري آن برروي صفه سنگي (صفه اي كه از جنس سنگ بر بلنداي يك تپه ساخته شده است) مي توان به طور حتم اين مجموعه را الگوي ساخت تخت جمشيد دانست.